İçinden geçmiş olduğumuz ve finansal belirsizliğin fazlaca olduğu bu günlerde, maddi birikimi olan yeni iş arayışı içinde iş yapma isteği duyan yatırımcılar, özellikle de ‘krizler her zaman fırsatları beraberinde getirir’ düşüncesinde iseniz, bu makalem sizlere yönelik. Franchise almak önemli bir finansal yatırımdır. Bu yatırımı yapmadan önce çok dikkatli ve hassas olmalı, çok ciddi bir araştırma sürecini planlamalı, seçeceğiniz iş kolu ve markanın uzun vadeli beklentilerinize uygunluğundan emin olmalısınız. Sürekli destek veren ve yatırımcılarının yanında olan işletmeleri değerlendirmelisiniz. Franchise sistemi uzun vadeli bir sözleşme içerir ki bu nedenle, gelecekte de ilginizi çekebilecek bir iş olduğundan emin olmalısınız.
Son yıllarda pek çok marka Franchise sistemi ile büyümeyi tercih ediyor. Birçok yatırımcı adayı da franchisee sistemine girerek, seçtikleri markaların bilinirliliği, gücü, sağladığı destek ve tecrübelerinden yararlanmayı öncelikle tercih ediyorlar. Benim burada dikkat çekmek istediğim en önemli araştırmanın, karlılık yönünde yapılacak çalışmalar olması, değerlendirilmesi ve gerekliliği yönündeki uyarılarım olacaktır.
Yeni bir iş kurmak istiyorsanız, franchising sistemi en doğru seçenektir. Hemen hemen her sektörde uygulanması sebebi ile çok çeşitli seçenekleri barındırmaktadır. Peki, onu nasıl daraltır ve nihayetinde sizin için en iyisine nasıl karar verirsiniz? Franchise sistemi ile, kendi işinizin patronu olurken, kanıtlanmış bir ürün veya hizmetin avantajlarından yararlanırsınız. Ancak yine de çaba sarf etmeniz gerekiyor, bu nedenle tutkunuza ve becerilerinize uygun olanı bulmak önemlidir. Sektör ve marka araştırması yaparken kendinize şu soruları sormalısınız;
Kişisel hedeflerim neler?
Herkesin girişimci olmak için farklı motivasyonları vardır. Bir iş kurmayı veya bir franchise satın almayı düşünmeden önce kendinize hedeflerinizin ne olduğunu sorgulayın. Para kazanmak mı, evde daha fazla zaman geçirmek mi yoksa kariyerinize girişimci olarak mı devam etmek istiyorsunuz. Kişisel hedeflerinizi belirlediğinizde, seçeceğiniz sektör ve markanın bu hedeflerinize ulaşmak için uygun olup olmadığına karar vermek daha kolay olacaktır.
Hangi sektörde iş yapmak istiyorum?
Franchisee sistemi, fast food restoranları ve kafelerle sınırlı değildir. Franchising sistemi hemen hemen her ürün veya hizmet kategorisinde uygulanmaktadır. Emlak, eğitim veya üniversiteye hazırlık, temizlik veya temizlik hizmetleri, restoranlar ve perakende satış, sağlık ve güzellik, vb. diğer birçok kategoride bir franchisee yatırımcısı olabilirsiniz.
Güçlü yönlerim neler?
Başarılı franchiseeleri incelediğimizde, kendilerine uygun olan işi yaptıklarını gözlemleriz. Franchise sisteminde her konuda uzman olmak gerekli değildir. Çalışanlarına liderlik edebilme, onları tamamlama ve kontrol edebilme yeteneklerine sahip olmak yeterlidir. Diğer konularda sistem onu destekleyecek ve yönlendirecektir. Marka seçerken hangisinin sizin için uygun olduğuna karar vermek önemlidir.
Bu işi kaç yıl yapabilirim?
Birçok franchise sözleşmesi çok yıllı sözleşmelerdir. Bazıları beş yıl kadar kısa veya 20 yıl kadar uzun olsa da, bir franchise sözleşmesinin ortalama süresi 10 yıldır. Bu, bir franchise sözleşmesinden çıkmak zor olabileceğinden, bu fırsatı uzun vadede taahhüt ettiğiniz anlamına gelir. Burada sözleşme süresi dolmadan devretme hakkı olup olmadığı öğrenilmelidir.
Yatırım bütçem nedir?
Franchise maliyetleri sektöre ve iş modeline göre büyük farklılıklar gösterir. Bazı ön ödeme ücretleri 10.000 doların altındayken, diğerleri 1 milyon doların üzerindedir. Bir franchise satın almadan önce, ilk yatırımınızı, gelirinizi, yaşam tarzınızı ve yatırımınızın geri dönüşünü ve sizin diğer finansal getiriler ile karşılaştırmalısınız. Ne kadar yatırım yapmak istediğinizi ve kısa ve uzun vadeli hedeflerinize ulaşmanıza neyin yardımcı olacağını belirlemeniz gerekir. Bazı franchisor’lar, franchisee alanlarının sektörel iş deneyimine sahip olmasını istese de başarılı olmak için, temel iş bilgisine ve girişimcilik dürtüsüne sahip olmak daha önemlidir. Birçok franchisor, pazarlama, müşteri hizmetleri ve satışlardan anlayan ve artan satışlarla ilgilenen franchisee ister.
Bir franchise sistemine karar vermeden bir kez daha önce kendinize; hedefleriniz, güçlü yönleriniz, arzu ettiğiniz iş alanı, günlük operasyonlara ne kadar dahil olmak istediğiniz ve ne kadar para yatıracağınız ve beklentilerinizi ne kadar karşılayacağı hakkında özel sorular sorun. İlgilendiğiniz alanı ve iş modelini daralttıktan sonra, belirli bir marka seçmenin zamanı geldi. İşte kararınızda göz önünde bulundurmanız gereken bazı faktörler. Bir franchise satın almanın en büyük faydalarından biri, markanın yarattığı sistemdir. Franchise vereninizin bilgisinden ve rehberliğinden yararlanıp ve sistemin desteklerini doğru değerlendirmelisiniz. Seçiminiz doğru yaptıysanız sisteme güvenmek ve bu yönde gerekenleri istenilen şekilde uygulamalısınız.
Franchise verene ilk araştırmalarınızı yaparken, talebinizi nasıl ele aldıklarını ve sizi nasıl değerlendirdiklerine dikkat ediniz. Sistemlerine yatırımcı seçerken belirli prensip ve kriterleri var mı? Sorularınıza tatmin edici hızlı ve eksiksiz cevap veriyorlar mı? Bu ilk ilk temaslar, franchise verenin işi nasıl yürüttüğüne dair bir fikir edinmeniz için çok önemlidir. Potansiyel franchise vereninizin sizden ne beklediği konusunda net olmalısınız. Sözleşme imzalamadan önce anlaşmanın her iki taraf için de uygun olduğundan emin olmalısınız. Taahhüde hazır olup olmadığınızı ve franchise vereninizin belirlediği beklentileri karşılayıp karşılayamayacağınızı anlamak için franchisee ilişkinizin, uzun vadeli bir ortaklık olduğunu düşünün.
Franchise markasına karar vermeden önce, operasyon, satış, pazarlama ve tanıtım gibi konulardaki yaklaşımlarını değerlendirin. Bu yöntemlerin mevcut pazarda başarılı olup olmayacağını ve taktikleri ve kampanyaları karşılayıp karşılayamayacağını düşünün. Bir franchise hakkında bilgi edinmenin en iyi yolu, doğrudan Franchise sistemi içindeki diğer yatırımcılarla konuşmaktır. Onlara, franchise verenin destekleri, lisans ücretleri ve ödemeler konusundaki stratejileri, bölge ve alan koruma konusundaki yaklaşımlarını sorgulayın. Franchise sözleşmesi, franchise veren ile bir franchise alan arasında ilişkileri, yükümlülükleri, izinleri ve işletme kısıtlamalarını özetleyen bağlayıcı bir yasal belgedir. Ayrıca, tutarlar veya yüzdeler ve ödeme sıklığı da dahil olmak üzere, franchise alanın franchise verene ödeyeceği ücretlerin belirtmelidir.
Özetlemek gerekirse; Franchise sistemine dahil olmak önemli bir finansal yatırımdır. Bu yatırımı yapmadan önce dikkatli olmalısınız. Bir iş planınız olmalı, yukarıda anlatmaya çalıştığım konularda nelere dikkat etmeniz konusunda zorlanıyorsanız, uzmanından destek almalısınız. Paylaşmak istediğim önemli bir görüşüm ise, “Kazandırmayan hiçbir sistem ve marka Franchise edilmez.” Bu edilmiyor anlamına gelmez. İyi değerlendirmek, incelemek ondan sonra karar vermek gerekir.
